استرس، بزرگ‌ترین دشمن تندرستی

یاقوت نیوز؛ خدیجه توسلی دینانی

استرس و اضطراب

بدن ما به صورتی طراحی و خلق شده که می‌تواند عوامل استرس‌زا را تجربه کند و به‌صورت طبیعی به آن‌ها پاسخ دهد یا واکنش نشان دهد. زمانی که چالش‌هایی را در زندگی تجربه می‌کنید، بدن شما پاسخ‌های فیزیکی و ذهنی تولید می‌کند، که دقیقاً همان استرس است. جالب است بدانید که پاسخ‌های استرس به بدن شما کمک می‌کند تا با موقعیت‌های جدید سازگار شود. استرس گاهی سازنده است و سبب هوشیاری، افزایش انگیزه و آمادگی شما در مواجه با خطرات می‌شود.

علائم استرس عصبی

عدم توانایی در تمرکز، کاهش دقت و ضعف در قضاوت، بدبینی و توجه بیش‌ازحد به جوانب منفی قضایا، فراموشی و بی‌نظمی، نگرانی مداوم، افکار با سرعت و مبهم.

عوارض استرس

بروز اختلالات روانی: اضطراب، افسردگی و اختلالات شخصیتی

چاقی و افزایش وزن: پرخوری عصبی

بیماری قلبی عروقی: فشارخون بالا، بیماری قلبی، حملات قلبی، سکته مغزی و ریتم غیرطبیعی قلب

اختلال در دستگاه گوارش: ورم معده، تحریک‌پذیری روده بزرگ، رفلاکس اسید معده و کولیت روده

بروز مشکلات پوستی: آکنه، اگزما، ریزش مو و پسوریازیس

اختلالات جنسی: کاهش سطح میل جنسی در زنان و مردان و بروز اختلال در نعوظ و ارگاسم

اختلال در قاعدگی: عقب افتادن پریود و یا نامنظم شدن پریود

علائم استرس چیست؟

علائم روان‌شناختی استرس می‌تواند شامل موارد زیر باشد: ایجاد اختلالات خواب و برهم خوردن ساعت خواب، بروز مشکل در تمرکز، ظهور علائم افسردگی یا درگیر شدن به آن، کاهش اعتمادبه‌نفس، تحریک‌پذیری، ایجاد اختلال در آرامش، ایجاد اختلال در قدرت تصمیم‌گیری.

علائم فیزیکی استرس

استرس علائم فیزیکی نیز دارد و تنها به لحاظ روانی فرد را درگیر نمی‌کند. علائم فیزیکی استرس می‌تواند شامل موارد زیر باشد: تنش و احساس درد در عضلات، کاهش سطح انرژی بدن، بروز سردرد، انقباضات عصبی یا اسپاسم عضلانی، تغییر در سطح اشتها و عدم تمایل به غذا خوردن، کاهش عملکرد جنسی، تنگی نفس یا بروز مشکل در تنفس.

استرسی که به مدت طولانی تداوم پیدا کند و کنترل نشود، می‌تواند با بروز برخی از شرایط پزشکی مرتبط باشد. معمولاً این شرایط درنتیجه عدم تعادل بیوشیمیایی رخ می‌دهند که می‌تواند سیستم ایمنی را ضعیف کرده و بخشی از سیستم عصبی را که ضربان قلب، هضم و فشارخون را تنظیم می‌کند، بیش‌ازحد نرمال تحریک کند. شرایط پزشکی که ممکن است درنتیجه استرس مزمن یا استرس کنترل نشده رخ دهند عبارت‌اند از: تپش قلب، هایپرونتیلیشن، مشکلات گوارشی (مانند سوءهاضمه، سوزش سر دل و سندرم روده تحریک‌پذیر)، بدتر شدن شرایط پوستی (مانند درماتیت/ اگزما)، فشارخون بالا، سرماخوردگی و آنفولانزای مکرر.

استرس، دشمن شماره یک تندرستی به شمار می رود

ساز و کار مقابله ی بدن با استرس در دوران پیش از تاریخ شکل گرفته است. بدن در برابر استرس، هورمون ها و پیام رسان هایی را وارد خون می کند تا برای واکنش «جنگ یا گریز» که ممکن است نیازمند فعالیت جسمانی شدید باشد، آماده شود. این واکنش، بدن را در اوج توانایی و آمادگی قرار می دهد.

هورمون های استرس، برخی دستگاه های بدن را که در واکنش «جنگ یا گریز» دخالتی ندارند، از کار می اندازند، از جمله دستگاه ایمنی، دستگاه گردش خون، دستگاه گوارش و دستگاه جنسی. همچنین بسیاری از رگ ها تنگ می شوند تا در صورت خون ریزی، میزان آن پایین باشد. مقدار زیادی گلوکز وارد خون می شود تا انرژی لازم برای جنگ یا گریز فراهم شود. عضلات بدن منقبض و سفت و سخت می شوند.

در دوران پیش از تاریخ که چنین سازوکاری برای مقابله با استرس شکل گرفت و در بدن جا خوش کرد، چون موقعیت های استرس آفرین کمتر رخ می داد، بدن برای برطرف کردن آثار هورمون‌های استرس، فرصت کافی داشت اما امروز چون در معرض استرس های مداوم یا مزمن قرار داریم، هورمون های استرس پیوسته در بدن جاری می شوند و اگر فرصت کافی برای برطرف کردن آثار آنها وجود نداشته باشد، ممکن است به آستانه‌ی مسمومیت زایی برسند و به بدن آسیب برسانند که نتیجه اش بروز بیماریهای ناشی از استرس است. بیماری های قلبی- عروقی چون ناراحتی قلبی و سکته، آرتروز، آسم و آلرژی، دیابت، سرطان، خستگی مزمن، اضطراب، مشکلات خلقی، فشار روانی، درد مزمن، اختلال در تمرکز و دقت، سرماخوردگی و آنفلوانزا، میگرن، اعتیاد و … از جمله بیماری های ناشی از استرس به شمار می روند.

خنده، سدی در برابر استرس

خنده، دشمن طبیعی استرس است. آثار فیزیولوژیکی این دو، درست در برابر هم قرار دارند. مدرک اثبات این مدعا نوع واکنش بدن به یک رویداد استرس آور شدید است که به شکل «آه از دل کشیدن» و «خندیدن» برای تخفیف ترس ناشی از آن رویداد بروز می یابد.

خنده هورمون ها و مواد شیمیایی استرس زا در بدن را بلافاصله کاهش می دهد. این کاهش ظرف چند دقیقه انجام می شود و آثار آن تا روزها دوام می یابد.

خنده دستگاه هایی را که استرس از کار می اندازد دوباره فعال می کند از جمله دستگاه گردش خون، دستگاه گوارش، دستگاه ایمنی و …

استرس، نگرانی، ترس و مشکلات عاطفی، توانایی یادگیری، خلاقیت، کار گروهی، کارآیی و کارآمدی و انگیزه را از بین می‌برند در حالی که خنده آنها را تقویت می‌کند.

آثار خنده درست در نقطه‌ی مقابل بیماری‌های ناشی از استرس قرار دارد. استرس به بیماری، افسردگی و بدحالی می انجامد، خنده به تندرستی، شادابی و سرحالی.

نویسنده: : خدیجه توسلی دینانی

برچسب ها: استرس , اضطراب , واکنشی طبیعی , یاقوت , یاقوت نیوز