خالق “هامون” در خون…

اهالی سینما، دوست داران هنر و هرکسی که یکبار پای تلویزیون نشسته باشد، یا به سینما رفته باشد، در این دو هفته اخبار چندان خوشایندی نشنیده، اول از همه خبر درگذشت فردوس کاویانی منتشر شد، چند روز بعد خبر درگذشت آتیلا پسیانی در فرانسه آن هم به علت سرطان و هنوز ۷۲ ساعت از مراسم تشییع پیکر این هنرمند نگذشته بود که یک خبر بسیار سنگین جامعه هنری و مردم ایران را در شوک فرو برد و آن هم فوت داریوش مهرجویی و همسرش بود. مهرجویی در طول بیش از نیم قرن فیلمسازی، علاوه بر خلق شخصیت‌های ماندگار در سینما، بازیگرانی را با فیلم‌هایش به سینمای ایران معرفی کرده که هر کدام یا ستاره شدند یا مسیری تازه پیش‌رویشان باز شد؛ مثل عزت‌اله انتظامی، خسرو شکیبایی، بیتا فرهی، علی مصفا و لیلا حاتمی. همچنین آثار او در سال‌های دور وقتی که شرکت در جشنواره‌های جهانی این‌چنین مرسوم نشده بود، در جشنواره‌های معتبری مثل ونیز، برلین، کن، شیکاگو و توکیو شرکت داشت و جایزه‌هایی هم گرفت.

داریوش مهرجویی در آخرین گفت‌وگویش با ایسنا درباره اینکه آیا قصد ساخت فیلم جدیدی را ندارد، گفته بود: شرایط به گونه ای است که با این گرانی و تورم، فیلمسازی صرف نمی‌کند، چون ساخت یک فیلم دست‌کم ۱۰ میلیارد تومان هزینه دارد و باید موقع اکران ۳۰ میلیارد بفروشد تا به پول اولیه‌اش برسد. مهرجویی یادآور شده بود: من این روزها در حال نوشتن خاطراتم هستم، آنجا خیلی از مسائل را درباره آنچه بر سر فیلم‌هایم آمد می‌گویم. کارگردان «اجاره نشین‌ها» با وجود گله‌هایی که داشت عنوان کرده بود: با همه این اتفاق‌ها می‌دانم که سینما پابرجا می‌ماند چون جوان‌ها هر روز مشتاق فیلمسازی می‌شوند و جلو می‌آیند. سینما تفریح مردم است و برای همین، این همه سینما در سال‌های اخیر ساخته شده است؛ هر چند جای افسوس دارد که وقتی ما می‌گفتیم سینما کم است، چیزی نمی‌ساختند اما حالا که وضع فیلم‌ها به اینجا رسیده، این همه سالن سینما ساخته شده است.

و اما نمی توان از مهرجویی گفت و درباره فیلم هامون چیزی ننوشت. مهرجویی در سال ۶۸ تصمیم به ساخت فیلمی می‌گیرد که هیچ تهیه‌کننده‌ای حاضر به همکاری برای تولید آن نمی‌شود، چون آن را در فروش موفق نمی‌دانند ولی مهرجویی که دوست داشت آنچه را در سر دارد بسازد برای اولین بار خودش تهیه‌کنندگی یک فیلم را برعهده می‌گیرد و این طور می‌شود که «هامون»، یکی از به یادماندنی‌ترین فیلم‌های مهرجویی و سینمای ایران می‌شود. «بانو»، «سارا»، «پری»، «لیلا»، «بمانی»، «درخت گلابی» و «مهمان مامان» دیگر کارهای مهم و شاخص این فیلمساز در دهه‌ ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ بودند تا اینکه سال ۸۵ «سنتوری» توسط این کارگردان ساخته شد؛ فیلمی که در جشنواره فجر تحسین‌برانگیز بود و جایزه هم گرفت، اما شبِ اکران عمومی‌اش توقیف شد. این توقیف که ضربه سختی برای مهرجویی بود، سه ماه بعد به قاچاق دی‌وی‌دی فیلم ختم شد. مهرجویی که در تمام این سال‌ها مشغول نوشتن و ترجمه هم بود، پس از «سنتوری» به‌سراغ ساخت فیلم‌هایی رفت که دیگر مثل قبل علاقه‌مندان و مخاطبانش را راضی نمی‌کرد؛ فیلم‌هایی که اگرچه شاید  با دغدغه شخصی و اجتماعی مهرجویی ساخته شدند اما انتظار طرفداران مهرجویی را برآورده نکردند و این تصور را پیش آوردند که شاید دوران اوج او هم با تاراج «سنتوری» به پایان رسیده است.

اما مهرجویی که چند سالی بود می‌خواست قصه‌ای دیگر از «سنتوری» بسازد، در آستانه نهمین دهه زندگی‌اش فیلم «لامینور» را ساخت که سال گذشته اکران شد. و اما یکی از آخرین برنامه‌های که برای داریوش مهرجویی تدارک دیده شد، در ۲۳ اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ انجمن فیلم کوتاه ایران بزرگداشتی برای داریوش مهرجویی ترتیب دادند که در آن نشان ایسفا را اهدا کردند.

به دنبال انتشار خبر تلخ و ناگوار درگذشت داریوش مهرجویی و همسرش، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با انتشار پیامی نوشت: خبر فقدان تاسف بار هنرمند بزرگ سینمای ایران، استاد داریوش مهرجویی و همسرشان باعث تاثر عمیق شد. بی تردید مهرجویی از بزرگان جریان ساز سینمای ایرانی بود که در طول ۶ دهه فعالیت، آثار ماندگاری را تولید کرد. این حادثه تلخ و دردناک تا روشن شدن ابعاد آن توسط نهادهای ذیربط پیگیری می‌شود و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آن را با جدیت مطالبه و دنبال خواهد کرد. وی افزود: اینجانب فقدان مهرجویی عزیز و همسر گرامی‌اش را به بازماندگان، جامعه هنری کشور و خانواده سینما و عموم علاقمندان ایشان تسلیت عرض می‌نمایم و رحمت و رضوان الهی را برای آنها مسئلت می نمایم.

همچنین در پی این اتفاق رئیس سازمان سینمایی با انتشار پیام تسلیت در پی فقدان تاسف بار داریوش مهرجویی و همسرش وحیده محمدی‌فر نوشت: سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از همه ظرفیت‌های خود برای پیگیری این واقعه و شناسایی و مجازات عامل یا عوامل این جنایت نابخشودنی استفاده خواهد کرد و تا حصول نتیجه و روشن شدن همه ابعاد ماجرا ذره‌ای دریغ نخواهد کرد. متن پیام محمد خزاعی در پی فقدان تاسف بار داریوش مهرجویی و همسرش وحیده محمدی فر بدین شرح است: «ضایعه فقدان جانگداز سینماگر نامدار سینمای ایران استاد داریوش مهرجویی و همسر بزرگوار ایشان دل سینماگران شریف ایران و علاقه‌مندان این فیلمساز مولف و برجسته سینما را به درد آورد. استاد مهرجویی که از بنیانگذاران موج نو سینمای ایران و طلایه‌دار سینمای متفکر و دغدغه‌مند بود، همواره در مسیر رشد و تعالی سینمای ایران قدم برداشت و آثاری ماندگار و جریان‌ساز را به عرصه فرهنگ و هنر این مرز و بوم هدیه کرد. داغ از دست دادن یکی از معتبرترین و شاخص‌ترین سینماگران ایرانی فراموش شدنی نیست چنانکه جای خالی این هنرمند بزرگ هم پرشدنی نیست. اینجانب ضمن عرض تسلیت خدمت بازماندگان این حادثه دردناک و تعزیت محضر همه سینماگران و علاقه‌مندان این هنرمند بزرگ، اطمینان خاطر می‌دهم سازمان سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از همه ظرفیت‌های خود برای پیگیری این واقعه و شناسایی و مجازات عامل یا عوامل این جنایت نابخشودنی استفاده خواهد کرد و تا حصول نتیجه و روشن شدن همه ابعاد ماجرا ذره‌ای دریغ نخواهد کرد.»

داریوش مهرجویی کارگردان سینمای ایران، شنبه شب در ویلایی در فردیس کرج به همراه همسرش به قتل رسید. مرکز اطلاع رسانی پلیس البرز اعلام کرد که علت فوت این کارگردان باسابقه کشورمان از سوی پلیس در دست بررسی است. مرکز اطلاع رسانی قوه قضاییه نیز به نقل از رییس کل دادگستری البرز به جزئیات قتل داریوش مهرجویی و همسرش پرداخت و اعلام کرد: قتل داریوش مهرجویی فیلمساز، نویسنده و کارگردان به همراه همسرش خانم وحیده محمدی فر در ویلای شخصی واقع در زیبادشت فردیس رخ داد که با صدور دستور قضایی، بلافاصله دادستان فردیس به همراه بازپرس ویژه قتل و تیم ویژه بررسی صحنه جرم در محل قتل حاضر شدند. همچنین به بازپرس ویژه قتل دادسرای عمومی و انقلاب فردیس، دستورات قضایی لازم برای بررسی موضوع و شناسایی و بازداشت متهمان به پلیس آگاهی استان البرز صادر شده است.

وقتی خسرو شکیبایی فوت کرد، مهرجویی در جشنواره زردآلوی طلایی ارمنستان حضور داشت و همان‌جا گفت که بلای بزرگی بر سر سینمای ایران نازل شده است. در همان روز ۲۸ تیرماه ۱۳۸۷ که آن شوک بزرگ به سینمای ایران وارد شد، کسی نمی‌دانست که در بامداد 23 مهرماه، قرار است اتفاق ناگوار دیگری این‌چنین دوستداران این کارگردان بزرگ را در شوکی عمیق فرو ببرد.

نویسنده: : آررزو غفوری

برچسب ها: داریوش مهرجویی , سینما , قتل , کارگردان , هامون , یاقوت , یاقوت نیوز