یادداشتی برگرافیک امروز

سید محمدهادی عسکری‌فر

برای پاسخ به سوال اینکه طراحی گرافیک چیست شاید بتوان از معادل فارسی لغت انگلیسی graphic design استفاده کرد که در فرهنگ آریاپور این چنین آورده شده است: طرح کردن، طرح ریزی، زمینه درست کردن، گماشتن، تخصیص دادن، نیت ، قصد، خیال و الگو . در دایره المعارف هنر اینگونه آمده است که: بر روند ساماندهی عناصر بصری (دیداری)، چون خط، شکل، رنگ، بافت و فضا با تاکید بر اصول طرح دلالت دارد. در جایی دیگر و در همین رابطه اشاره می کند: واژه طراحی گرافیک گاه در معنای ترسیم به کار گرفته می شود و امروزه اصطلاحی است معادل یا مترادف با ترکیب بندی، به عبارتی عناصر بصری (دیداری) یاد شده در بالا، مولفه هایی هستند که طراح برای انتقال دادن فکر و احساس خود در قالب موضوعی که طی یک سفارش توسط سفارش دهنده به طراح سپرده شده است اقدام به تولید یک اثر می نماید. در ینجا لازم به یادآوری است که تفاوت گرافیک با نقاشی را می‌توان در هدفمندی، پیام‌رسانی و صورت مسئله که همان موضوع سفارش است برشمرد به عبارتی روند طراحی گرافیک بر خلاف نقاشی که برنظر عواطف و احساسات شخصی نقاش استوار است، بر حسب موضوع مطرح شده توسط سفارش دهنده انجام می شود . به عبارتی طراح گرافیک سعی بر آن دارد موضوعی را با تکیه بر عناصر بصری (دیداری) برای مخاطب مهم جلوه داد وی را ترغیب و تشویق به امر ((توجه)) و در پی آن ((بهاء)) نماید. با این تعریف شاید بتوان در دنیای امروزه از تابلوهای سر درب مغازه ها، تابلوهای شهری، تابلوهای راهنمایی و رانندگی،رسانه های محیطی، انواع تولیدات چاپی مانند روزنامه ها، کتاب ها،پوسترها، مجله ها، بروشور ها، کاتالوگ ها، انواع وب سایت ها و اپلیکیشن ها و فضاهای مجازی،بسته بندی ها و حتی در دیگر هنرها و محصولات مصرفی روزمره انسان، نقش گرافیک را به وضوح دید. طراحی گرافیک شاید در کلی ترین معنی پیدا کردن راه حل برای یک مسئله است، لیکن با در نظر گرفتن عناصری مانند اجزای تشکیل دهنده مسئله در راستای هدفی که بر سر راه حل مسئله در نظر گرفته شده است.

گرافیک یا به عبارت درست تر (طراحی گرافیک) یک فرآیند است، فرایند ایجاد راه (کانال) ارتباط دیداری (بصری)، ارتباطی که شامل فرستنده(سفارش دهنده)، پیام(موضوع سفارش) وگیرنده(مخاطب سفارش) که از طریق ابزارهای بصری(دیداری) همچون تایپ، فضا، تصویر ، رنگ و …محقق می شود. اگرچه این رشته تا زمان انقلاب صنعتی یعنی قرن نوزدهم میلادی به شیوه امروزی وجود نداشت لیکن پیشینه آن به قدمت تاریخ بشریت برمیگردد. به عنوان مثال غارهایی در جنوب فرانسه (لاسکو) نگاره هایی از 17300 سال پیش وجود دارند که در زمره بهترین هنرهای دوره پارینه سنگی به حساب می‌آیند. هرچند قدیمی ترین نگاره ها در سال ۲۰۱۷ میلادی در جزیره سولاسی اندونزی کشف شده‌اند که نزدیک به 44000 سال قدمت دارند.

اما در ایران نیز غار میرملاس و نقوش صخره‌ای هومیان واقع در ۱۸ کیلومتری شمال شرق کوهدشت لرستان از نمونه های بارز هنر پیشاتاریخ ایرانی می باشند.

شاید بتوان ارتباط بین هنر طراحی گرافیک و غار نگاره از چند منظر حائز اهمیت برشمرد، نخست از منظر موضوع که اغلب روایتگری بصری(دیداری) عملکرد، از جمله شکار ، جنگ ، آئین و …، دیگر از منظر حضور یک سفارش دهنده که موجب سفارش و موضوع بوده است، حال این سفارش دهنده خود را در غالب یک مقام روحانی یا سرکرده، قهرمان جنگ ، شکارچی ماهر یا از این گونه بوده یا با توجه به عدم اختراع حروف، خود را در غالب انتقال مفهوم و تجربه تصویری در غالب غیر نوشتاری مطرح می کند. دوم از نظر تکنیک اجرا که در بیشتر موارد از خلاصه سازی فرم ها در ارائه بهتر مفهوم همچنین ابزار ابتدایی انجام این کار که از مخلوط دوده سیاه و چربی حیوانی به عنوان خطوط دور شکل outline و رنگ‌های بسیار محدود برای رنگ آمیزی استفاده می شده است .

اگر موضوع سفارش دهنده، پیام و مخاطب را در جریان یاد شده در نظر نگیریم و غار نگاره را صرف تزئین و نقاشی بدانیم، شاید نخستین حضور گرافیک بصورت امروزی را بتوان در نقش مُهر ها برای ایجاد ارزش در نامه نگاری های قدیمی در نظر گرفت، چرا که این مهرها ارزش گذاری بر روی نوشته ها و لزوم اجرا و واکنش دریافت کننده را اعلام می کرده است.

اما در قرن نوزدهم همزمان با پیشرفت و گسترش فنون چاپ و کاغذ سازی امکان استفاده از تزیین وتصویر و در تکمیل این دو مورد، متن و تایپ به وجود آمد. در این بین طراحان گرافیک توانستند برای حل یک مسئله و موضوع، راهکارهای دیداری درخشانی طراحی و ایجاد کنند و حتی پا را از یک طراحی ساده فراتر گذاشته و به کمک فکر، فلسفه ، شیوه ها و تکنیک های مختلف دیداری عمق حس ارتباط و در پی آن تاثیر حسی/ دیداری را به مخاطب بیشتر کنند.

ایران کشوری باستانی با قدمت گرافیک یاد شده از پیشا تاریخی و پس از آن چه مشتمل بر طرح‌های روی فرش، سفال، نقاشی مینیاتور (نگارگری)، مُهر، کاشی، گچ‌بری، خوشنویسی و مصور سازی کتاب ها می باشد، قدمت چندان زیادی در طراحی گرافیک به معنی مدرن و امروزی ندارد، شاید بتوان نخستین شروع این نوع از طراحی گرافیک را به میرزا ابوالحسن خان غفاری کاشانی حدود ۱۲۲۳ هجری قمری ۱۸۱۳ میلادی معروف به (صنیع الملک) نسبت داد. وی در سال ۱۲۶۲ جهت آشنایی با نقاشی اروپایی (فرنگی) به ایتالیا فرستاده شد و پس از بازگشت به عنوان (نقاشباشی) دربار و در زمان ناصرالدین شاه قاجار به عنوان مدیر چاپ و سردبیر روزنامه (دولت) و مدیر و موسس هنرستان نقاشی منصوب شد. وی طراحی تزیین ، طراحی سرلوحه ها و نظارت بر زیبایی ، چیدمان حروف و ترکیب این دو را نیز به عهده داشته است. پس از دوران قاجار و در دوره پهلوی اول که قصد بر از میان برداشتن سنت های گذشته و وارد کردن هنرهای جدید اروپا به ایران بود طراحان گرافیک از ارامنه و روسیه به ایران آمدند که نخستین پوسترها و سردر های سینمای ایران را طراحی و اجرا کردند. از آن جمله موشِق و ناپلئون سروری را می‌توان نام برد. اما نخستین مدرسه گرافیک ایران که به نام هنرکده هنرهای تزئینی و در پی آن دانشکده هنرهای تزئینی بود، توسط هوشنگ کاظمی که تحصیل کرده رشته گرافیک در فرانسه بود بنیان نهاده شد، چند سال بعد مرتضی ممیز رشته گرافیک را به صورت مستقل در دانشکده هنرهای زیبا راه اندازی کرد. در گرافیک ایران طراحان بنام در سطح بین‌المللی ازجمله مرتضی ممیز، فرشید مثقالی، قباد شیوا، رضا عابدینی و …کم نیستند.

اما در اصفهان شاید نخستین نفر که فارغ التحصیل رشته گرافیک شد مرحوم حسن عقیلی و پس از آن برادر وی مرحوم مجید عقیلی بود این دو نفر را شاید بتوان بنیانگذاران هنر گرافیک اصفهان نام برد. ایشان رشته گرافیک را نخستین بار در هنرستان هنرهای زیبای اصفهان، دانشگاه هنر اصفهان، دانشگاه سپهر اصفهان و دیگر دانشگاه ها و دانشکده های اصفهان بنیانگذاری کردند .

در حوزه طراحی گرافیک امروز ایران که بالطبع در اصفهان هم با آن مواجهیم، با سه نوع رویکرد اصلی (متفکر، نیمه متفکر و خالی از تفکر) رو برو هستیم که در ذیل به شرح آن پرداخته می شود.

گرافیک متفکر:

این جنس از طراحی گرافیک مدعی هنر نیست، بلکه شغل یا حرفه است، جایگاه این حرفه را می‌توان بین هنر ناب و آنرا واسطه ارتباط نامید. سادگی که از ویژگی های اصلی این شغل است صرفاً صورت گرایانه و بصری نیست بلکه در کیفیت ارتباط با مخاطب تفسیر و توجیه می شود. این نوع تولیدات گرافیک خود را یک وسیله برای ارائه منطقی موضوع از پیش تعیین شده می داند و در این منطق به تفسیر و اظهار نظر فردی نیز پرداخته می شود. همنشینی متعادلی بین احساس و منطق را می توان در این گونه آثار دید به‌عبارتی نوعی تیزبینی واقع گرایانه در این نوع آثار مشهود است. خلاقیت و بهره گیری از امکانات و تکنولوژی های روز در چارچوبه موضوع مطرح می شوند. از بارزترین شاخصه های این نوع گرافیک را می‌توان به تجلی ویژگی های قومی و ملی و مذهبی مخاطب دید. این نوع از طراحی گرافیک با اینکه بسیار کم و محدود تولید می شود و دیر به دیر شاهد حضور آن در پیشگاه نگاه مخاطبانش هستیم، لیکن هنگام حضور بسیار جلب توجه کرده و با قدرت به حیات خود ادامه می‌دهد.

گرافیک شبه متفکر:

در بدون شهود این نوع از گرافیک، بسیار شیک، نو و خلاقانه است، لیکن پس از دقت و واکاوی هوشمندانه در آن باطن تقلیدی آن که ناشی از برداشت سطحی طراح است نمایان می‌شود. این باطن تقلیدی، چیزی جز هیجان‌زدگی طراح در مواجهه با موضوع و ادغام آن با برداشت دست و پا شکسته ای از آثار مدرنیسم خارجی نیست. طراحی که این رسوایی را مدیون عدم انطباق فرم های زیبا با چهارچوب موضوع است. مُد و موج سوار بر روی گرافیک متفکر غرب یا شرق است، به وضوح در بعضی موارد دیده می شود این موج سواری بر روی کارهای شبه متفکر دیگر طراحان ایرانی هم انجام شده است. به احتمال زیاد شاید اینگونه از طراحی گرافیک را بتوان در عدم حضور سفارش دهنده متفکر و به اصطلاح حرفه‌ای هم دانست. گاهاً این مدل از آثار توسط جوان‌ترها تولید شده و امکان حضور و حتی دریافت جوایز را هم از جشنواره ها و مسابقات جهانی پیدا می کند، لیکن این راهیابی و جوایز صرفاً به وجه فرمالیستی بودن اثر برمیگردد و این دست از تشویق نه تنها، موجب پیشرفت این جوانان نمی شود، بلکه به نوعی باد برای برآمدگی و مضاعف شدن حباب غرور ایشان می‌شود، حبابی که با ریز سوزنی به نام نقد صحیح و علمی منفجر شده و طراح گرافیک جوان را منزوی و گوشه نشین می کند، چرا که این گونه از آثار محتوای غنی و عمیق نداشته و رسالتی که می بایست به انجام برسانند را نمیتوانند به انجام رسانند .

متاسفانه هر روز بیشتر از دیروز تولید و حضور این گونه از آثار گرافیک و ترویج آن در بین جوانان هیجان زده و مدهوش از بزک فرمالیستی را شاهد هستیم . آثاری که در این حیطه تولید می‌شوند، معنی ترکیب بندی یاهمان کمپوزیسیون را بسیار سطحی نگرانه و به اصطلاح سرسری استفاده می کنند. این نوع از دیدگاه صرفاً برای جلب توجه مقطعی مخاطب است، مخاطبی که می بایست پس از مشاهده یک اثر گرافیک به تفکر وا داشته شود و پیامی را درست دریافت کند، با این خطا به درک بسیار سطحی از موضوع می رسد، چه بسا که پیامی هم که به وی می‌رسد ناصحیح و ناسره است. در این مدل خلق اثر گرافیک طراح پیش از آنکه به وظیفه حرفه‌ای بودن خود، یعنی ارتباط سالم و لزوم راحتی در ارتباط اثر خود با مخاطب بیندیشد، سعی در به اصطلاح هنرمند مدرن و مولف بودن دارد، برای این گونه از طراحان گرافیک تولید اثربه مثابه خودنمایی و به اصطلاح دقیق‌تر نوعی عقده‌گشایی به جهت بیشتر مشهور شدن است .

گرافیک خالی ازتفکر :

تولید این نوع از گرافیک، حاصل تکرار مکرراتی است که از اتفاقات موفق و موثر گرافیک متفکر، در سطح اجتماع نشات گرفته است. سفارش دهنده این نوع از گرافیک اغلب از زمره سفارش دهندگان محافظه‌کار و افراد مُسنی است که کمیت را بر کیفیت اثر مقدم می دانند . یکی از این کمیت ها، به حداقل رساندن هزینه ها ست، که شامل دستمزدهای طراحان گرافیک هم می شود، با این رویکرد سعی بر پرطمطراق نشان دادن موضوع هستند چرا که اینگونه، سطح گسترده ای از تولیدات بی کیفیت را انجام داده و به اصطلاح مخاطب را با تعدد کار، مغبون می کنند( گول می زنند).در این آثار گرافیک آبکی و مخرب، خلاقیت و هوشمندی به چشم نمی‌خورد که هیچ در بعضی موارد هیچ سرمایه معنوی و اندیشمندی، به مخاطب داده نمی شود. این نوع تولیداثر، حاصل تفکری است که نه به هنر عشق می ورزد و نه مخاطب را متفکر و هوشمند می‌داند، به همین خاطر جسور، آرمان‌گرا و شجاعانه نیست ، که دیده شده مخاطب را خواسته یا ناخواسته به سُخره می گیرد متاسفانه این نوع از گرافیک بیشترین درصد تولیدات در حوزه طراحی گرافیک را به خود اختصاص می‌دهند.

در برخی موارد دیده شده که طراح گرافیک به صرف تامین هزینه های روزمره زندگی و تامین معاش به تولید این گونه آثار می پردازد، لیکن نه از سر خضوع و فروتنی (شرقی گونه )، بلکه به دلیل خود آگاهی از عدم محتوای عمیق در اثرش، از درج نام و نشان خود طفره رفته و بر فرهنگ به قهقرا رفته توسط تولید اثرش شرمسار هم هست. با این حال بعضی از سفارش دهندگان این نوع آثار، به وهم اعتبار دهی به سفارش شان علاوه بر دستکاری در کلیه مراحل انجام کار علیرغم میل طراح گرافیک، وی را با تهدید به کسر مبلغ یا عدم تایید طرح توافق شده، مجبور به قراردهی نام و نشان در زیر اثر می نمایند، چرا که بعداً مدعی شوند که چون فلان طراح مطرح این اثر را تولید کرده، به تخیل کیفیت در تولید، در سطح بالایی قرار دارد .

البته طراحانی که تن به این گونه تولیدات نمی دهند معمولاً در امر معاش و روزمره گی شان دچار مشکل هستند،چرا که شرف و وجدان کاری حکم می‌کند در جلوی این گونه سفارش و سفارش دهندگان سر تعظیم فرود نیاورند ، لیکن به جهت مواردی که در زیر به آنها خواهیم پرداخت به اجبار، به این ناجوانمردی اقتصاد هنر تن در می‌دهند یا اینکه عطای این شغل و  هنر شریف را به لقایش می بخشند که در ذیل ، مفصل به این موضوع خواهیم پرداخت، شاید موارد گفته شده را به انگاره تراژدیک ببینید، لیکن از حضور واقعیت گریزی نیست و بایستی دیده شود.

با همه این اوصاف یاد شده و با توجه به گسترش روز افزون طراحی گرافیک چه در حوزه چاپ، نشر و تبلیغات از قدیم الایام تابحال و در حال حاضر همزمان با گسترش دنیای مجازی و دنیای دیجیتال ، همچنین تاسیس دانشگاهها و دانشکده های تخصصی گرافیک و فارغ التحصیلان این رشته در مقاطع مختلف کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد، متاسفانه هیچ نهاد صنفی معتبر و پیگیری جهت رفع مشکلات و تسهیل امور زندگی هنرمندان طراح گرافیک در اصفهان وجود ندارد. با اینکه مدعیان زیادی مانند اتحادیه صنف تبلیغات، اتحادیه صنف چاپ، انجمن صنفی تبلیغات، اتحادیه ناشران، ‌بظاهر در اصفهان فعال هستند، اما دریغ که این رشته و هنر مهجور مانده و در پی نظام صنفی معتبر و قدرتمند کماکان از پی این در و آن در دَوان است.

نکته قابل توجه این است که اگر طراح گرافیک را به مثابه (معمار، متفکر بصری/ دیداری) هم پایه طراح معمار ساختمان بدانیم، چندین و چند سال است که معماران ساختمان توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان پوشش داده شده و حد و حدود صنفی مشخص و معتبری دارندو با اینکه تَعدد دانشگاه‌ها و دانشکده‌های گرافیک در اصفهان بسیار بیشتر از معماری است، لیکن گرافیک اصفهان هنوز چون (حِمار) در گِل مانده است. از گوشه و کنار شنیده ها که هیچ، به چشم دیده ام که متاسفانه بیشتر طراحان گرافیک فارغ التحصیل از دانشگاه ها در اصفهان به علت عدم انسجام صنفی، (شایداگر شانس یاریشان کرده باشد، پس از یک دوره کوتاه اشتغال به طراحی گرافیک) سرخورده شده و به مشاغل کاذب روی می آورند، در این میان شاید نهادهای متولی و سازمانی، که می‌توانند نقش موثری در ساماندهی هنرمندان طراح گرافیک اصفهان را به عهده بگیرند همچون سازمان فرهنگی،اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان به عنوان سفارش‌دهنده حجم عظیمی از پروژه های گرافیک شهری/ محیطی، خود به علت عدم شناخت کافی در این حوزه و در نتیجه عدم انتصاب مدیران فنی و لایق مخصوصاً در این دوره شورای شهر اصفهان در حال زدن صدمات جبران‌ناپذیری بر بدنه نحیف و رنجور طراحی گرافیک اصفهان هستند، چه بسا که این مدیران ناآشنا و غیر فنی و نا‌هنرمند ،خودسَر باعث تصویب داخلی نوعی مبلغ نامه برای طراحان گرافیک شده اند، که پس از اعتراض به این مبلغ نامه و تحقیق در این باره هیچ گونه جواب معقول ، منطقی و کارشناسی شده از طرف این مدیران که داده نمی شود که هیچ، دست آخر و کلام آخر این است: مایل به ادامه همکاری نیستید پشت سرتان درب را ببندید. وچرا بجای حل کردن مساله، صورت مساله را پاک می کنند، خدا داند و بس.

در این بین، روی صحبت به سازمان فرهنگی،اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان است از آنرو که این سازمان علاوه بر تخصیص بودجه‌های کلان تبلیغات شهری و برگزاری بیشترین همایش های فرهنگی هنری مذهبی، بیشترین تعداد فرهنگسراها، بیشترین وسعت تبلیغات شهری و … وهمچنین مدعی مدیران هنرمند و حامی هنرمند، نه تنها کمکی به این رشته و هنرمندان این رشته نکرده ، بلکه خود با انجام کارهایی منجمله انتصاب غیر فنی و نابخردانه مدیران فرهنگی و هنری، موجب متلاتم تر شدن هر چه بیشتر این طوفان را در حوزه طراحی گرافیک می شوند.

مسئله این است که از قدیم گفته اند حرمت امامزاده به متولی اش هست،  اگر سازمان فرهنگی،اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان به مثابه امامزاده هنر و هنرمندان باشد و البته اینکه شعار اصفهان شهر هنر و هنرمند پرو را سر می‌دهد،  با انتصاب متولیان نابلد، حرمت را چه کسی نگه می دارد؟

نکته دیگر با اشاره به تشابه معمار بصری دیداری (طراح گرافیک) با معمار ساختمان آیا زشتی بصری شهر صرفاً با نظارت بر ساختمان های شهر کافی است یا اینکه گرافیک شهری هم به نوبه خود موثر است؟

آیا صرفاً به شرط آشنایی با فلان مقام سازمان فرهنگی،اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان یا به صرف معرفی شورای شهر اصفهان، انتصاب مدیران هنری و گرافیک شهری اصفهان ، بسنده و کامل است؟

آیا عدم انتخاب درست طراح گرافیک هر برنامه اجرایی سازمان به صرف ارزان تر بودن طراح یا نرخنامه تحمیلی سازمان فرهنگی،اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان نازیبایی بصری(دیداری)،صدمات جبران ناپذیری در روحیه شهروندان اصفهانی نمی گذارد. علاوه بر اینکه در جذب مخاطب صحیح و پربارتر شدن برنامه یادشده تاثیر منفی دارد؟

آیا بهتر نیست به جای تحمیل نرخنامه طراحی گرافیک سازمان فرهنگی،اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان که هیچ پشتوانه علمی و فنی ندارد، از تعامل با جمع کارشناسان و خبرگان و استادان دانشگاه های گرافیک برای ایجاد یک نرخنامه صحیح و معقول استفاده شود؟

آیا بهتر نیست مدیران سازمان فرهنگی،اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان با تعامل با دیگر متولیان هنر اصفهان مانند اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی اصفهان و حوزه هنری اصفهان و دانشگاهها و دانشکدهای هنر در جهت ساماندهی طراحان گرافیک اصفهان و استفاده هر چه بیشتر از پتانسیل آنها گام بردارند که این امر علاوه بر زیباتر شدن شهر و پربارشدن مجامع و همایش های فرهنگی و هنری و ارتقاءتفکر و رشد بصری مخاطب شهروند، موجب پررنگ تر شدن برند و هویت اصفهان به عنوان شهر پذیرای توریست در سطح بین المللی شود؟

آیا بهتر نیست مدیران هنری سازمان فرهنگی،اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان با تعامل به تجربیات دیگر شهر های ایران و جهان راهکارهای مناسب گرافیک بالاخص گرفتگی شهری را پیش گیرند و اتاقهای سرچ را تبدیل به اتاق‌های فکر کنند؟

آیا بهتر نیست پروژه های گرافیک را (هیات کارشناسی) به طراح گرافیک مربوطه ارجاء دهد تا در وقت و حوصله و مبلغ صرفه جویی و موجب بازدهی بیشتر و بهتر و جذب مخاطب بیشتر شود؟ (که البته میبایست بسیاری از مونوپل های تحویل پروژه به اشخاص خاص خراب شوند تا این مسئله تسهیل و تعدیل شود).

و در نهایت، آیا این عدم انسجام، اعتدال و ساماندهی صنفی طراحان گرافیک اصفهان، به نفع ارگانها و سازمانهای یاد شده است، به عبارتی از این آشفتگی سود و می برند؟

این آیاها و خیلی آیاهای دیگر نویسنده را برآن می‌دارد که نسبت به شهری که در آن زیست، تحصیل، کار و تدریس می‌کند دغدغه‌مند کند.

به امید روزهای بهتر و بهتر برای هنر و هنرمندان اصفهان، بلاخص هنرمندان طراح گرافیک شهر اصفهان.

نویسنده: سید محمدهادی عسکری‌فر

منبع: یاقوت نیوز

برچسب ها: اصفهان , طراحی گرافیک , گرافیک